Dünyada 2014 böyle geçti

Kanada ve ABD Ocak ayı başında dondurucu soğuklarla boğuştu. Soğuklardan 180 milyon kişi etkilendi, 20 kişi hayatını kaybetti. Termometreler rekor bir dereceye inerek eksi 50’yi gördü. Niagara Şelalesi’nin bir bölümü dondu. Meteoroloji son 20 yılın en soğuk hava dalgası olduğunu duyurdu. Michigan gibi bazı eyaletlerde acil durum ilan edildi.

Subtropikal iklimde Kış Oyunları; 22’nci Kış Olimpiyat Oyunları 7 Şubat’ta Rusya'nın Soçi kentinde başladı. 2 bin 900 sporcu madalya mücadelesi verdi. Tarihin en pahalı ve en sıcak oyunlarını Rusya 33 madalya ile ilk sırada tamamladı. Norveç ikinci (26), Kanada üçüncü (25) oldu. ‘Putin Oyunları’ 50 milyar dolara mal oldu.

Kiev’in merkezi yanıyor. 20 Şubat’ta Bağımsızlık Meydanı'nda 80 kişi öldü. Kısa süre sonra Devlet Başkanı Yanukoviç ülke dışına kaçtı. Ukrayna'da iktidar savaşı başladı. Rusya, Ukrayna üzerindeki nüfuzunu kaybetmek istemiyor ve bunun için elinden geleni yapmaya hazır. Kırım'ın ilhakı ve Batı'nın Rusya'ya yaptırım kararıyla birlikte 'Yeni bir soğuk savaş mı?' başlıyor sorusu gündeme geldi.

Kuala Lumpur – Pekin seferini yapan 239 yolculu MH370 sefer sayılı uçak 8 Mart’ta kayboldu. Araştırmalara göre uçak son olarak rotasını Avustralya’ya doğru çevirdi. Tarihin en pahalı arama operasyonundan şimdiye kadar sonuç alınamadı. Yolcu yakınları çaresiz ve üzgün.

Mart 2014’te Batı Afrika ülkesi Gine’de ilk Ebola vakası tesbit edildi. Bu insanlık tarihinin en büyük Ebola salgınının başlangıcı oldu. Mart’ta Sierra Leone ve Liberya’da da virüsü taşıyanlara rastlandı. Dünya Sağlık Örgütü Aralık ayına kadar 17 bin Ebola vakası ve virüse bağlı 6 binin üzerinde ölüm rapor etti.

Terör örgütü Boko Haram 14 Nisan’da Chibok’ta 200'ün üzerinde kız öğrenciyi kaçırdı. Örgüt kızları satmak, zorla evlendirme ya da köle olarak kullanmakla tehdit etti. Nijerya’da terör estiren örgüt ülkenin kuzey doğusunu ele geçirmeye çalışıyor. Örgüt 2011’den beri neredeyse her hafta kiliselere, karakollara, okullara, üniversitelere ve ülkenin diğer kurumlarına yönelik saldırılar düzenliyor.

10 Mayıs’ta Kopenhag’da düzenlenen Eurovision şarkı yarışmasında, ‘sakallı kadın’ imajıyla öne çıkan 25 yaşındaki Avusturyalı Conchita Wurst yarışmayı kazandı. Conchita’nın sesi dinleyicileri büyülerken, yarışmanın ardından başlayan tartışmalar uzun bir süre devam etti.

İspanya’nın 76 yaşındaki kralı Juan Carlos’un tahttan çekilmesi üzerine veliahtı Pens IV. Felipe kral ilan edildi. 19 Haziran’da düzenlenen yemin törenine kızı da katıldı. Tahtın yeni sahipleri İspanyol monarşisini dünyada temsil ederken, halka yakın olmaya da özen gösteriyor.

Terör örgütü IŞİD 29 Haziran’da Suriye ve Irak’ın da belli bölümlerini içeren bir bölgede hilafet ilan etti. Her iki ülkede de geniş bölgeleri kontrolü altına alan örgüt, eylemleriyle korku ve dehşet saçıyor. Örgüt, yaz aylarında Irak’ın kuzeydoğusunda yüzlerce Ezidiyi katletti, binlercesi evini terk etmek zorunda kaldı. Ağustostan bu yana ABD uçakları IŞİD mevzilerini bombalıyor.

Almanya milli takımı, dünya şampiyonası finalinde Arjantin’le karşı karşıya geldi. Almanya, 113’üncü dakikada Mario Götze'nin attığı golle maçı 1-0 kazandı ve dünya şampiyonu oldu. Teknik Direktör Löw, maç öncesi, “Tarih yazabileceğimizi biliyoruz” demişti. Bu Almanya’nın dünya futbol şampiyonasındaki 1954, 1974 ve 1990 yıllarından sonra dördüncü şampiyonluğu oldu.

Malezya Havayolları’na ait Boeing 777 tipi MH17 sefer sayılı uçak, Ukrayna’nın doğusunda düşürüldü. Kazada 298 kişi öldü. Hayatını kaybedenlerden193'ü Hollandalıydı. Ukrayna hükümeti ile doğudaki ayrılıkçılar uçağın düşürülmesinden birbirlerini sorumlu tuttu. Alman istihbaratına göre, uçağa füze atışı yapan ayrılıkçılardı. Kazadan sonra Batı ile Rusya arasındaki ipler daha da gerildi.

9 Ağustos’ta polis Darren Wilson, siyahî Michael Brown’u vurarak öldürdü. Olay, ABD’de ırkçılık tartışmalarını alevlendirdi. Ferguson kentinde, haftalar süren sokak çatışmalarına sahne oldu. Jürinin Wilson’un yargılanmasına gerek olmadığı yönündeki kararından sonra ise 170 kentte binlerce kişi sokaklara dökülerek ırkçılığı protesto etti.

11 Ağustos’ta yılın en büyük dolunayı oluştu. Elips şeklindeki yörüngesi nedeniyle Dünya’ya normalden 50 bin kilomtere daha yakına gelen Ay, çok daha parlak ve büyük göründü. Astronomi uzmanları, bu fenomeni ‘Süper Ay’ olarak adlandırdı.

Eylül ayında, Güney Afrikalı ampute atlet Oscar Pistorius, 2013 yılında kız arkadaşı Reeva Steenkamp'ı vurduğu gerekçesiyle taksirle öldürmeden suçlu bulundu. Beş yıl hapse mahkûm edildi. Savcılık temyize gitti ve Pistorius davası yeniden başladı. Olay tüm dünyada yakından izleniyor.

19 Eylül’de Çinli bilişim firması Alibaba, borsaya girdi. 25 milyar dolar gelir elde etti. Bu dünya tarihinin en büyük borsa arzıydı. Eski İngilizce öğretmeni Jack Ma, firmayı 15 yıl önce oturma odasında kurmuştu. Bugün ise 200 milyar dolar değerinde bir firmaya sahip. Jack Ma, Çin’in en zengin adamı olarak kabul ediliyor.

26 Aralık’ta Iguala kentinde 43 öğrenci gözaltına alındı. Sonra ortadan kayboldular. Iguala belediye başkanının emriyle bir uyuşturucu çetesi tarafından öldürüldükleri tahmin ediliyor. Olay uluslararası arenada öfkeye neden oldu. Ülkede hükümet, mafya ve polisin ilişkilerini protesto eden gösteriler düzenleniyor.

Berlin’de devasa parti… Bir milyondan fazla kişi 9 Kasım’da Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25’inci yılını kutladı. Akşam düzenlenen ışık gösterisi ise günün en görkemli etkinliği oldu. Duvar, 13 Ağustos 1961’den, 9 Kasım 1989’a kadar 28 yıl boyunca Berlin’i ikiye bölmüştü.

Romanya’da 16 Kasım’da Alman kökenli Klaus Iohannis, cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı. İlk kez Alman azınlıktan biri cumhurbaşkanı seçildi. Iohannis, Romanya’nın bir hukuk devleti olmasının teminatını vererek, yolsuzlukla mücadele etmek istiyor. Bu nedenle Güneydoğu Avrupa’da pek çok insana umut oluyor.

Dünya denizlerinde üzücü rekor: BM’ye göre, neredeyse 350 bin kişi 2014 yılında teknelerle savaş ve yoksulluktan kaçmaya çalıştı. Kaçak göçmenlerin 207 bin kadarı Akdeniz üzerinden Avrupa’ya ulaştı. Bu, bir başka rekorun kırıldığı 2011 yılına kıyasla üç kat artış anlamına geliyor.

10 Aralık’ta 17 yaşındaki çocuk hakları savunucusu Malala, Nobel Barış Ödülü‘nü aldı. Yıllardır Pakistan‘daki kız çocuklarının eğitim hakkı için mücadele veriyor. Bu nedenle Taliban tarafından başından vuruldu. Zar zor hayata tutunabildi. Şu ana kadarki en genç Nobel ödülü sahibi. Çocuk işçiliğine karşı mücadele veren Hintli Kailash Satyarthi de bu yıl ödülü Malala ile paylaştı.

16 Aralık’ta silahlı Taliban militanları Peşaver’de bir okulu bastı. 140’tan fazla insan öldürüldü. Çoğu da çocuklardı. Okul, askeri bir okuldu ve öğrencilerin çoğu da ordu mensuplarının çocuklarıydı. Taliban, eylemini ordunun son operasyonları nedeniyle intikam almak için düzenlediklerini açıkladı. © Deutsche Welle Türkçe